KARACİĞERİ BESLEYEN GIDALAR !

Vücudumuzdaki bütün organlar önemlidir. Ancak karaciğer ayrıca önemlidir. Peki neden? Gelin öncelikle bunu öğrenelim.

Vücudumuzdaki en büyük organ olan karaciğer, metabolizmamızdaki birçok maddenin üretimine, depolanmasına, onları değiştirmeye ve vücuttan atılımına yardım eder. Onu fabrika gibi düşünebiliriz. Karaciğer kana geçmiş besin özelliği taşıyan maddeleri depolar, gereksinim olduğunda kullanmak üzere değiştirir. Şeker ve protein metabolizmasında etkin rol oynar. Aynı zamanda yağ metabolizmasını da, safra üreterek etkiler. Böylece yağların sindiriminde ve emiliminde de görevini üstlenmiş olur.

Karaciğer Metabolizmayı Nasıl Etkiler?

Glikoz Metabolizması

Karaciğer siz yemeğinizi yedikten sonra kanınıza geçmiş olan glikozu alır glikozun depo hali olan glikojene dönüştürür. Vücudumuz glikoza ihtiyaç duyduğu durumlarda ise depo glikojeni glikoza parçalayıp kana vererek kandaki normal glikoz düzeyini dengede tutmaya çalışır.

Amonyak Dönüştürülmesi

Amonyak vücudumuz için atık bir maddedir. Fakat atılımı için üre adı verilen maddeye dönüştürülmesi gerekmektedir. Bu dönüşümü sağlama işini karaciğer gerçekleştirir. Amonyak üreye çevrildikten sonra idrar yoluyla vücuttan atılır.

Protein Metabolizması

Karaciğer kanda bulunması gereken kanı pıhtılaştıran faktörleri, bütün plazma proteinlerini, albümini, alfa ve beta globülinleri üretmekle görevlidir. Bu yönüyle protein metabolizmasına katılır.

Yağ Metabolizması

Yağ asitleri karaciğerde parçalanıp enerji üretimine ve keton yapımına katılırlar. Ketonlar, kas ve diğer dokulara enerji sağlamak amacıyla yapılır. Yağ asitleri ayrıca kolesterol, lesitin, lipoprotein ve lipitlerin üretiminde kullanılırlar. Karaciğerin sağlıksız çalıştığı zamanda, üretilmiş bu yağ kökenli maddeler karaciğer hücrelerinde birikip karaciğerin yağlanmasına sebep olurlar.

Kan Pıhtılaşması

Karaciğer kanı pıhtılaştıran fibrinojen, protrombin, faktör V ve VII yapımını sağlar.

Vitamin ve Demir Depolanması

A, D, E, K ve B kompleks vitaminler karaciğerde depolanır. Bu sebeple A vitamini 2 yıl; D ve B12; Kobalamin vitamin eksikliği 3-4 ay süreyle vücuttan eksildiği durumlarda depo durumdaki vitaminler karaciğerden çekilerek vücutta dengede tutulması sağlanabilir.

İlaç Metabolizması, Detoksifikasyon ve Koruma

Karaciğer birçok ilacı metabolize edebilir. İlacın daha çözünebilir olması için glukuronik veya asetik asitle birleştirip kolay atılabilir bir madde olmasına yardım eder. Oluşturulan bileşikler böbreklerden kolay atılabilir hale gelmiş olur.

Aynı zamanda androjen, östrojen, aldesteron ve steroid gibi bazı hormonların da yıkım yeridir karaciğer.

Kan Depolama ve Filtrasyon

Karaciğer vücut kanının 1/3 ünü depolayabilir. Bu nedenle kan kayıplarına karaciğer kan deposundan vücuda kan sağlanmış olur.

Bilirubin Yapımı

Karaciğer eritrositlerin hem yapım hem yıkım yeridir. Eritrositlerin normal yaşam süresini doldurduktan sonra parçalanması esnasında içinde bulunan hemoglobinin parçalanması kandaki bilirubin düzeyini arttırır. Karaciğer de vücut için atık olan bilirubini, indirekt (bağlı) bilirubin dönüştürüp safrayla bağırsağa geçmesini, oradan dışkı ile atılmasını sağlar.

Sağlıklı bir karaciğer bu işlevleri yerine getirmelidir. Eğer düzgün çalışmıyorsa vücut atık maddelerden arındırılamaz, vücutta toksinler birikmeye başlar, besinler emilemez, gerekli maddeler dönüştürülemez. Kanınızdan ilaçların, alkolün ve diğer benzer atık maddelerin temizlenmesi gerekir. Yani diğer organların vücudun sağlıklı kalabilmesi karaciğerin düzgün çalışmasına bağlıdır.

Karaciğerinizin Zayıf Düştüğünü Gösterecek Belirtiler

• Yorgunluk
• Kötü nefes kokusu
• Kilo alma
• Baş ağrısı
• Alerjilere yatkınlık

Karaciğer sağlığını korumak ve güçlendirmek için nasıl destekleyebiliriz?

Karaciğer sağlığını korumaya yardımcı olabilecek yaklaşımlardan size bahsedeceğim.

Karaciğer sağlığı için bitki çayı tarifi (1 fincan için)

• ½ çay kaşığı zerdeçal
• 1 tatlı kaşığı rezene tohumu
• Küçük bir tutam kurtpençesi
• İrice bir tutam hindiba
• 6-8 adet dut kurusu

Günde 2-3 fincan tüketmek son derece faydalı olabilir.

Karaciğeri Koruyan Baharatlar

Arı poleni, toz zerdeçal, taze nane, nöbetşekeri.

Karaciğere Fayda Sağlayan Besinler

Özellikle müsli, buğday ezmesi, taze kayısı, çilek lapası, dut ve dut kurusu, kaliteli bal, arısütü, soya fasulyesi, zeytinyağı, kereviz, yeşil lifli yapraklı sebzeler, enginar, bakla, limonata tüketilebilir.

• Sarımsak: içerdiği sülfürle toksinlerin atılımını kolaylaştırır.
• Greyfurt: yağ yıkımını hızlandırır, antioksidandır toksinleri atmaya yardımcıdır.
• Mercimek: amonyağın vücuttan atılımına yardımcı olur.
• Turpgiller: brokoli, karalahana, kırmızılahana gibi sebzeler toksinleri atar.
• Yeşil çay: antioksidan ve karaciğerdeki yağı yakıcı etkisi vardır.
• Domates: içerdiği glutatyon maddesi karaciğeri temizler. Kanserden koruyucu likopen pigmentini de içerir.
• Yeşil yapraklı sebzeler (maydanoz, ıspanak, roka, pazı): Karaciğeri zararlı ağır metallerden temizler.
• Limon: Karaciğeri güçlendirir toksinlerin atılımına yardımcıdır.
• Pancar: kanı güçlü bir şekilde temizler.