ÜRİNER SİSTEM ENFEKSİYONU (ÜSE) NEDİR?

Üriner sistem enfeksiyonu; mikroorganizmaların, böbrek korteksinden meatusa kadar olan üriner sistemin herhangi bir noktasındaki etkin varlığıdır. ÜSE, üretra da sınırlı kalmışsa üreritis, mesaneye atlamışsa sistit, böbreklere ulaşmışsa piyelonefrit olarak isimlendirilir, siz de bu kriterlere göre tanı almış olursunuz.

ÜRİNER SİSTEM ENFEKSİYONU KİMLERDE GÖRÜLÜR?

Yenidoğan döneminde (yaşamın 0-28 gününde) anatomik ve fonksiyonel üriner sistem anomalileri ile var olan ÜSE, ilerleyen zamanda yani çocukluk dönemine gelindiğinde kızlarda erkeklerden 10-30 kez daha fazla görülme ve tekrarlama riski taşımaktadır.

Özellikle 3-6 yaş döneminde kız çocuklarında ÜSE görülme sıklığı yüksektir ve kız çocukların %3-5’i bu yaşlardan adölesan dönem (ergenlik çağına) kadar yılda en az 1 kez ÜSE geçirebilmektedir. Anlaşılacağı üzere ÜSE’nin daha çok tercih ettiği cinsiyet kız çocuklarıdır.

ÜRİNER SİSTEM ENFEKSİYONU NEDEN KADINLARDA ERKEKLERDEN DAHA SIK GÖRÜLÜR?

• Üretra kısadır.

Kız çocuklarında 2 cm iken kadın yaş grubunda 4 cm’dir.

Üretranın kısa olmasıyla patojenlerin girişi ve üriner sistemde ilerlemesi kolaylaşır. Kolaylıkla mesaneye ve böbreğe ilerleme şansı bulurlar.

• Anatomik olarak bakıldığında anüs ve üretra yakın mesafede bulunur.

Bu yakınlık dışkıda bulunan patojenlerin üretraya bulaş riskini arttırmaktadır. Zaten dışkınızın %75’i su %25’i katı maddedir. Bu katı maddenin de %30’u çok çeşit bakteri barındırmaktadır. Ve o bakterileri tolere edebilen tek yer bağırsaklarınızdır. Taşındıkları başka yerlerde hastalığa neden olmaktadırlar.

Erkeklerde ise üretranın uzun olmasıyla ve prostat sekresyonlarının antibakteriyel özellikte olması üriner sisteme yerleşmek isteyen patojenlerin, üremesini engelleyici özelliği sayesinde üriner sistem korunmaktadır. Ayrıca sünnet olan çocuklarda ÜSE görülme sıklığı azalmaktadır.

ÜSE’ye Neden Olan Mikroorganizmalar

Bu organizmalar bakteriyel, viral (virüs etkenli) ve fungal (mantar etkenli) olabilir. Günümüze dek yapılan çalışmalarda ÜSE’ye neden olan ve en sık görülen %80 bu etkendir, Escherichia Coli (E. Coli) olduğu tanımlanmıştır. Bu etken bağırsak florasında en çok yer alan bakteridir.

ÜSE’den sorumlu diğer mikroorganizmalar; b grubu streptokoklar, stafilokoklar, psödomonas, klepsiella, proteus, enterokoklar ve enterobakterilerdir.

ÜSE OLUŞUMUNDA RİSK FAKTÖRLERİ

• Üriner Stazı (İdrar akımının yavaşlaması)
• Üriner Sistem Konjenital (Doğumsal) Anomaliler
• Hijyen Eksikliği
• Paraziter Hastalıklar ( Özellikle çocuklarda sık görülen enterobius vermicularis-kıl kurdu)
• Antimikrobiyal Ajanların Banyoda Kullanılması
• Cinsel Aktivite (Adölesanlarda korunmasız ve yetersiz hijyenik koşullarda neden olur)

Aynı zamanda küçük çocuklarda cinsel istismara dikkat çeken bulgular arasındadır.

ÜSE NASIL OLUR?

Etken enfeksiyona neden olacağı yerde kolonize olduktan sonra orada enflamasyona (yani iltihaplanmaya) neden olur. Böylece sıklıkla mesanede gelişen spazm ve mesane duvarının irite olmasıyla sık ve ağrılı idrara çıkmaya başlarsınız. Zaten mesanenin tam boşalması ve patojenlerin idrarla atılması gerekir. Böylece enfeksiyonun daha fazla ilerleyip böbrekleri etkilemesinden korunmuş olursunuz.

EĞER BÖBREĞE İLERLERSE NE OLUR ?

İdrar filtre edilemez, konsantre edilmesi gerçekleşemez. Ve eğer enfeksiyon kronikleşirse böbrekte yaralanmalara sebep olup doku kaybı gerçekleştirir. Tedavi gecikirse böbrek yetmezliğine kadar ilerleyebilir.

ÜSE KLİNİKTE NASIL ANLAŞILIR?

Çocuklar için klinik bulgular sinsi ilerleyebilir. 2 yaş altı çocukların yakınmaları belirgin değildir. Özellikle yenidoğanların, ateş, hipotermi ya da sepsis yönünden gözlemlenmeleri gereklidir. Çünkü ağrılarını ya da değişecek tuvalet alışkanlıklarını ifade edemezler. Ayrıca çocuklarda karında şişkinlik, ishal, kusma, hiperbilirubinemi, beslenme sorunları ve büyüme-gelişmedeki düşüş dikkate alınmalıdır. Erken tanılamak için idrarın; kötü kokması, doğal açık sarı renkte olmaması yada koyu renkte olması, sık idrara çıkmaya rağmen miktarının az olması gibi makroskobik bulgular gereklidir.

ÇOCUĞUNUZUN ŞİKAYETLERİNİ ÖNEMSEYİN!!!

2 yaş üstü, kendini ifade edebilen ve tuvalet alışkanlığı kazanmış çocuğunuzun normalinin dışında, idrar yaparken yanma hissi, ağrı, karın ağrısı yada kasıklarında sancılanma, kaşıntı, bulantı, iştahsızlık ve iyileşmeyen pişiklere karşı uyanık olun. Çoğu kez çocuğun ateşi ve gün içinde idrar kaçırması eşlik edebilir. İdrarda pembeleşme olası kanamaya işaret edebilir. Yetişkinlerde ek olarak bel ağrısı da görülebilir.

Her yaş grubu için yapılacak basit idrar tetkikiyle enfeksiyon, sonrasında idrar kültürüyle (48-72 saatte sonuçlanır) kesin tanı ve hastalık etkeni belirlenebilir.

Tedavisi

Hekiminiz kültür sonuçlanana kadar ampirik antibiyotik tedavisi verir. Kültür sonuçlandığı zaman çıkan etkene göre farklı bir antibiyotik tedavisine geçilebilir de ilk reçete edilenle tedaviye devam edilebilir de. Tedavinin etkinliği ve enfeksiyon takibi açısından tedavi bitiminden sonraki 3 ay içinde ayda bir, sonra da 3 ayda bir idrar kültürünüz alınıp değerlendirilir.

HERŞEYDEN ÖNCE KORUNMALISINIZ!!!

• Perine hijyeni yetişkin ve çocuk için doğru kazandırılmalıdır. Hijyen önden arkaya doğru yapılmalıdır. Tam tersi durumda bakterileri üriner sisteme taşımış olacaksınız.
• Banyo köpükleri üriner sistemin doğal florasını bozacağından küvette köpüklü banyo yerine ayakta duş önerilmektedir.
• Çocukların alt temizliği için piyasadaki ıslak mendil yada solüsyonlar enfeksiyona zemin hazırlar. Bunların yerine suyla ıslatılmış pamuk veya pamuklu bez kullanılmalıdır.
• Naylon ve sıkan iç çamaşırları yerine pamuklu yumuşak iç çamaşırları tercih edilmelidir. Enfeksiyon varlığında çamaşırlar ütülenip steril edilmeli ve gün içinde değiştirilmelidir.
• Perine bölgesi nemli bırakılmamaya özen gösterilmelidir. Aksi halde patojenler çoğalma ortamı bulacaktır.
• Mesane tam boşaltılmalı idrar uzun saatler tutulmamalıdır.
• Enfeksiyon esnasında havuza yada denize gidilmemelidir.

ÜRİNER SİSTEM ENFEKSİYON VARLIĞINDA UYGULAYABİLECEGİNİZ YÖNTEMLER

SU

Günde 8-10 bardak su içmek idrar yollarını iltihaptan temizlemek için en pratik ve ucuz yoldur tüketin.

Sıcak Uygulama

Karın-kasıklarınızı sıcak tutmak hem ağrılarınızı hem de yanmalarınızı azaltır. Bunun için sıcak su torbası kullanabilirsiniz. Ya da herkesin kolayca ulaşabileceği bir yöntem küçük pet şişeye tam almayacak kadar sıcak su doldurun daha sonra havluya sarıp uygulayın.

Limon suyu 

İdrar yolu enfeksiyonuna iyi gelen bitkilerin genellikle idrar miktarını arttırır. Limon da bu özlliktedir. İdrar miktarının artmasıyla da iltihap hızlıca çözülebilir.

Soğan suyu

Soğan doğal bir antibiyotiktir ve vücudunuzdaki zararlı bakterileri öldürücü etkiye sahiptir. İdrar yolu enfeksiyonunda  soğan suyunu tercih edebilirsiniz.  İdrar yolu enfeksiyonu dışında başka bir enfeksiyon  yaşadığınızda da soğanı kaynatıp suyunu içebilirsiniz.

Elma Sirkesi

Mantardan kaynaklı bir idrar yolu enfeksiyonu geçiriyorsanız kullanmanız size yarar sağlayabilir. Bakterilerin çoğalmasını önleyerek antibakteriyel özellik göstermektedir. Bir bardak suya 2 yemek kaşığı sirke biraz limon damlatın. Sirke sizi rahatsız edebilir tat ve koku olarak o zaman tat verecek kadara bal ekleyebilirsiniz. Günde 2 ke 3-5 gün devam edebilirsiniz.

Maydanoz

Güçlü bir antioksidan ve idrar söktürücüdür.

4 su bardağı suyu kaynatın.1 demet maydanozun tamamını yıkadıktan sonra kaynamış suya atıp 5-10 dk daha kaynatıp ocaktan alın. Ilıdığında gün içinde bu suyu içebilirsiniz. Ayrıca limon ve balla antioksidan gücünü arttıbilirsiniz.

Mısır püskülü

Çayının idrar söktürücü özelliği vücuttan toksinlerin ve diğer zararlı maddelerin atılmasını sağlar.

Mısır püskülü çayı nasıl yapılır?

1 yemek kaşığı mısır püskülünü 1 bardak su içinde kaynatın. Kaynattıktan sonra 15 ila 20 dakika boyunca demlemeye bırakın. İçilebilecek kıvama geldiğinde dilerseniz tatlandırmak için 1 tatlı kaşığı bal ekleyebilirsiniz. Kalan çayı 2 ila 3 gün boyunca buzdolabında saklayabilirsiniz. Uzmanların yetişkinlere günde 2 ila 3 defa 1 bardak mısır püskülü çayı içmelerini öneriyor. Çocuklar için bu miktar günde 1 bardaktır.

Kiraz Sapı

İdrar yapma zorluğuna karşı faydaları olan bir bitkidir. İdrar ve ödem söktürücüdür. Kurutulmuş kiraz sapı çayının hazırlanışı ise şu şekilde; 1 büyük bardak kiraz sapı çayı için 1 yemek kaşığı kurutulmuş sap kullanabilirsiniz. Kaynamış suyu kiraz saplarının bulunduğu bardağa döktükten sonra 5 dakika demlemeniz yeterlidir.  Hazırlanan kiraz sapı suyu buzdolabında üç gün bekleyebilir.

Ananas

Doğal bir idrar söktürücüdür. Günde bir kase (150 gr) ananas tüketmek, idrara çıkma sıklığınızı düzenlemenin yanı sıra, içerdiği doğal bileşenler sayesinde enfeksiyonu temizlemeye de yardımcı olur.

Sarımsak

İdrar yolu enfeksiyonuna karşı antibakteriyel özellikleri vardır.

2 diş taze sarımsağı alın. Sarımsakları dövdükten sonra sıcak suyun içerisine koyun. En az 5 dakika bekleyin. Suyu süzün ve gerekli olduğunu düşünüyorsanız tatlandırın.

Bu çaydan günde 3 bardak içmek, enfeksiyon semptomlarını hafifletmeye ve hastalığı iyileştirmeye yardımcı olacaktır.

İbrahim Adnan Saraçoğlu Kürü

Şimdide sizlere İbrahim Saraçoğlu’nun küründen bahsedeceğiz. Kaynayan 1.5 su bardağı suya 1 tutam/ civanperçemi + ısırgan + aynısefa 4 dk kaynatılır. Sabah kahvaltısından 2 saat sonra içilir.

Kaynayan 1 su bardağı suya 1 tatlı kaşığı karabaş atılır ve 7 dk kaynatılır. Ocaktan alınır ve süzülür. İçerisine 1 tutam melisa bitkisi atılır ve 7 dk daha bekletilir. Akşam yemeğinden en erken 2 saat sonra içilir.

Burada birçok besin ve çay tavsiyesini sizlerle paylaştık. Lütfen hekiminize danışmadan burada yazılanları uygulamayın. Eğer kullanmanıza engel bir durumunuz varsa hekiminiz sizi yönlendirecektir.