“Egzama” (Yunanca “booling”) terimi, vesiküller içeren akut iltihaplı bir deriyi tanımlar. Bu “dermatit” terimi ile eş anlamlıdır ve iki kelime bir biri yerine kullanılabilir.
Egzama toplumda büyük oranda cilt hastalığına neden olmaktadır. İnsanların% 10’unun herhangi bir zamanda bir tür egzamaya sahip olduğu ve nüfusun% 40’ının yaşam süreleri boyunca egzaması olacağı tahmin edilmektedir.
Tüm egzama türlerinin bazı ortak özellikleri vardır ve akut ile kronik arasında bir klinik sunum spektrumu vardır. Enflamasyon (iltihap) şiddetli ise akut dönemde veziküler görülür. Subakut egzamada deri eritematöz, kuru ve lapa lapa, ödem ve kabuklu olabilir (özellikle ikincil olarak enfekte ise). Kronik kalıcı ekzemada ise, kalınlaşmış veya likenleşmiş cilt ile karakterizedir. Egzama neredeyse her zaman kaşıntılıdır. Histolojik olarak “ekzematöz değişim”, keratinositler (‘spongiyozis) ile lenfositotik hücrelerin üst dermal perivasküler infiltratı arasında epidermiste bir sıvı topluluğunu ifade eder. Daha fazla kronik hastalıkta, epidermisin (‘acanthosis’) belirgin kalınlaşması vardır.
EGZEMA ETYOLOJİSİ
Patofizyoloji tam olarak anlaşılamamıştır. Kuşkusuz, güçlü bir kalıtsal bileşen vardır, ancak bu durum hem poligenetik hem de çevresel faktörlerden etkilenmiş gibi görünmektedir. Egzema hastalığının pozitif aile öyküsü sıklıkla mevcuttur; monozigotik ikizlerde% 90’lık bir uyum vardır ama dizigot ikizlerde sadece% 20’dir. Atopi’deki genetik çalışmalar şimdiye kadar üç farklı lokus ile bağlantı göstermiştir. Mast hücreleri üzerindeki yüksek afiniteli IgE reseptörünün atopi ve β-alt birimi arasında kromozom 11q13 üzerinde bağlantı gösterilmiştir, ancak bu alan ailesel atopik egzama ile bağlantı göstermemektedir. Mast hücresi kiaz genindeki polimorfizmler de atopik egzema ile ilişkilidir.Ve dolayısıyla genetik heterojenlik olasıdır. Bazı genlerin, astımdan ziyade egzema geliştirilmesinde daha önemli olabileceği ve bozukluğun ciddiyetinin veya başlangıç yaşının belirlenmesinde diğer genlerin önemli olabileceği düşünülebilir. Bir ebeveynin atopik hastalığı varsa, gelişmekte olan egzama çocuğunun riski yaklaşık% 20-30’dur. Her iki ebeveyn de atopik egzamaya sahipse, risk% 50’den büyüktür.
Egzamayı Azaltıcı Faktörler
Güçlü deterjanlar, kimyasal maddelerden oluşan desenli giysiler tahriş edici olabilir ve egzamayı alevlendirebilir. Deride oluşan sistemik enfeksiyon, muhtemelen bir süperantijen etkisi ile bir bozulmaya yol açabilir. Şiddetli anksiyete veya stres bazı kişilerde egzamaya neden olabilir. Kedi ve köpek kürkleri, muhtemelen hem alerjik hem de tahriş edici mekanizmalarla egzamayı daha da kötüleştirebilir. Ev tozu akarı ve diyetin rolü daha az nettir. Gıda alerjenlerinin atopik egzamanın tetiklenmesinde rol oynayabileceğine dair bazı kanıtlar vardır. Ve süt ürünleri 12 aylıktan küçük bebeklerde egzamayı şiddetlendirmede önemli olabilir.
[adinserter block=”1″]
EGZAMANIN KLİNİK ÖZELLİKLERİ
Atopik egzama, bir dizi farklı morfolojik varyant olarak mevcut olabilir. En sık görülen bulgu, özellikle dirseklerin ve ayak bileklerinin ön kısmında, dizlerin arkasında ve boynun etrafındaki bükülmelerde kaşıntılı eritematöz pullu yamalardır. Bebeklerde egzama genellikle vücuda yayılmadan önce yüzünde başlar. Akut lezyonlar ağrı yapabilir ve küçük veziküler gösterebilir. Kaşıma, eksorasyonlar üretebilir ve tekrar tekrar sürtünme, abartılı deri izleri ile cilt kalınlaşması (likenifikasyon) oluşturur. Pigmentli deriye sahip hastalarda egzama sıklıkla ekstansör tutulumunun tersini gösterir. Ayrıca egzema natürel foliküler papüler olabilir ve likenifikasyon yaygındır. Pigmentli derideki bir diğer problem ise, sıklıkla egzemanın kontrolünden sonra yavaş yavaş solmakta olan inflamatuarhiper veya hipopigmentasyondur.
İlişkilendirilmiş Özellikler
Tırnak yatağının tutulmasına ve çukurlaşmasına neden olabilir. Bazı atopik bireylerde, üst kolların ve uylukların derisi, foliküler hiperkeratoz (‘keratoz pilaris) nedeniyle pürüzlü hissedilebilir. Avuç içi çok belirgin cilt kırışıklıkları (‘hiper-kollear palms’) gösterebilir. Enflamatuar olmayan ve sıklıkla alt bacaklarda (‘iktiyozis vulgaris) öne çıkan, deri ile ilişkili bir pullanma ölçeklemesi olabilir.
KOMPLİKASYONLAR
Egzemalı ciltler özellikle de boyun ve kasık gibi yumuşatılmış bükülme bölgelerinde ekzonu kolonize edebilmesine rağmen genellikle Staphylococcus aureus bakterileri tarafından ikincil olarak enfekte olur. Klinik olarak bu enfeksiyon kabuklu, impetigo benzeri lezyonları ortaya çıkabilir. Bazen Pseudomonas cilt bezlerinden üretilebilir, ancak bu klinik bir probleme neden olmaz. Kutanöz viral enfeksiyonlar sıklıkla atopik egzamada yaygındır ve muhtemelen kaşınarak yayılır. HSV, egzama herpetikum adı verilen yaygın bir patlamaya neden olabilir. Bu bazen çok ciddi bir enfeksiyon olabilir ve nadiren ölüme neden oldu. Çok küçük kabarcıklar veya halsizlik ve piroksi ile ilişkili delinmiş kabuklu lezyonlar olarak ortaya çıkar ve oral asiklovir ile hızlı tedaviye ihtiyaç duyar. Enfeksiyon şiddetli ise intravenöz asiklovir kullanılması gerekebilir. Atopik egzemanın oküler komplikasyonları arasında konjonktival irritasyon ve daha az yaygın olarak keratokonjunktivit ve katark şiddetli egzema bulunur; Genellikle hastalığın kendisinden kaynaklanır topikal steroidlerin kullanımı neden değildir.
EGZAMA TEDAVİSİ NASILDIR?
Şimdi de egzama tedavisi ve egzama bitkisel tedavi yöntemlerine bakalım;
Egzama için Genel Önlemler
[adinserter block=”1″]
Bunlar arasında bilinen tahriş edici maddelerden (özellikle sabunlar veya kürklü hayvanlar) kaçınmak, pamuklu giysiler giymek ve fazla ısınmamak yer alır. Diyette herhangi bir değişiklik, özellikle kalsiyum gibi esnekliğe ihtiyaç duyabilecek büyüyen çocuklarda gözetim altında yapılmalıdır.
Egzama için Topikal Tedaviler
Topikal tedaviler çoğu insanda atopik egzamayı kontrol etmek için yeterlidir ve aşağıdaki ‘üçlü’ kombinasyon sıklıkla yardımcı olur:
• Gerektiğinde günde iki kez topikal steroid
• Nemlendirici kremler
• Zeytinyağı ve Sabun Yağı
Topikal steroidlerin kullanımı: Topikal tedavileri sıklıkla yanlış yapmak egzemanın yetersiz tedavisine yol açmıştır. Doğru vücut bölgesi için uygun kuvvetli steroid preparatlarının kullanılması şartıyla, bu bileşikler uzun süreli aralıklı olarak oldukça güvenli bir şekilde kullanılabilir. Topikal steroidler, kuvvetlerine bağlı olarak dört gruba ayrılabilir. Ortak kronik iltihaplı cilt hastalıklarında güvenli kullanımlarına izin vermek için aşağıdaki kurallara uyulmalıdır.
• Yüze hafif steroidler uygulanmalıdır.
• Yetişkinlerde, vücut hafif, orta derecede güçlü veya seyreltilmiş güçlü steroidlerle birlikte yapılmalıdır.
• Kısa tedaviler için güçlü steroidler (7-10 gün) kullanılabilir.
• Küçük çocuklar vücutta hafif ve orta derecede güçlü steroidler ile tedavi edilmelidir.
• Avuç içi tedavisi, cilt çok daha kalın olduğundan güçlü veya çok güçlü steroidler gerektirebilir.
• Yumuşatıcı kremlerin düzenli kullanımı steroid kullanım ihtiyacını karşılayabilir.
• Sadece iltihaplı deride steroid kullanın. Yumuşatıcı olarak kullanmayın.
• “Dikkatli uygulayın”, uygulamadan sonra cilde parlak bir yüzey bırakmak için yeterli olan anlamına gelir.
• Bu bölgelerdeki cildin temini gibi esnemelerde daha zayıf steroid preparatları kullanın, tedaviyi tıkama ve emilimini artırır.
Egzamanın Antibiyotik Tedavisi
[adinserter block=”1″]
Antibiyotikler bakteriyel enfeksiyon için gereklidir ve genellikle 7-10 gün boyunca ağızdan verilir. Flucloxacillin (günde dört kez 500 mg), Staphylococcus ve penisilin V (günde dört kez 500 mg) ‘a karşı etkilidir ve Streotococcus’a karşı etkilidir. Eritromisin (günde dört kez 500 mg) penisilin alerjisi varsa yararlıdır. Topikal antiseptikler tekrarlayan enfeksiyon vakalarında yararlı olabilir, ancak tahriş edici olabilirler. Bunlar genellikle doğrudan cilde değil banyo suyuna eklenirler. Kombinasyon topikal steroid / antibiyotik kremler de kullanılabilir.
Egzema İçin Antihistaminikler
Bunlar, gece boyunca yararlıdır, ancak antihistaminik aktivitelerinden ziyade, yatıştırıcı özelliklerinden dolayı yardımcı olabilirler.
Egzema İçin Bandaj
Tedavi edici maddelerin emilimine yardımcı olur ve dışardan gelecek zararı önlemek için bir bariyer görevi görür.
Egzema İçin İkinci Sıra Ajanlar
[adinserter block=”1″]
Şiddetli yanıt vermeyen vakalarda, özellikle de egzemanın bireylerin yaşamına (ör. Uyku, okul çalışması veya iş) önemli ölçüde müdahale etmesi durumunda bunlar göz önünde bulundurulabilir. Ultraviyole fototerapi, prednizolon (günde 30 mg’a kadar), siklosporin ve azatioprin etkili tedaviler olabilir. Bununla birlikte, hepsinin yan etkileri vardır ve risk-fayda oranı, kullanmadan önce hekiminiz size belirtecektir. Böbrek hasarı ve hipertansiyon en ciddi iki yan etkidir, bu nedenle kan basıncı ve serum kreatinin altı haftada bir ölçülmelidir. Kreatinin klerensi her altı haftada bir ölçülmelidir. Kreatinin açıklığı, uzun süreli tedavide insanlarda yıllık olarak ölçülmelidir. Böbrek hasarı zamanla giderek yaygınlaşır. Hipertrikoz, parestezi ve bulantı daha az ciddi yan etkilerdir. Hamilelikten kaçınılmalıdır.
Ayrıca sivilce nasıl geçer adlı makalemize de göz atabilirsiniz.