Koronavirüsün tüm dünyayı kasıp kavurmasıyla, insanların ciddi şekilde paniğe kapılması şaşırtıcı değil. Koronavirüs, COVID-19 olarak bilinen bir hastalığa neden olur. Semptomları yüksek ateş, öksürük, burun akıntısı ve nefes darlığını içerir. Koronavirüs hakkında bilimsel olarak doğru olmayan bilgiler, maalesef sosyal medyada sık bir şekilde yayılmaktadır. Bu makalede Koronavirüs hakkında doğru bilinen yanlışları listeleyeceğiz:
Koronavirüs semptomlarının mevsimsel gripten daha kötü olmadığı doğru olsa da ölüm oranı daha yüksek. Mevsimsel grip, enfekte olanların %1’inden daha azını öldürürken, Dünya Sağlık Örgütü, rapor edilen Covid-19 hastalarının %3.4’ünün küresel olarak öldüğünü doğruladı (4 Mart 2020 itibariyle) ( Kanıt 1 ). Yani, bu noktada karşılaştığınız grip benzeri semptomların biraz daha ciddiye alınması gerekiyor.
Covid-19’un ölüm oranı yaşla birlikte artar. 0 ile 49 yaşları arasında %0,2-0,4 arasında değişmekte ve giderek artmaktadır. 80 yaş üstü kişilerde %14,8 ile zirveye ulaşır ( Kanıt 2 ). Yaşlıların ve önceden sağlık sorunları olan kişilerin, bu hastalığa karşı daha savunmasız olduğu doğru olsa da her yaştan herkes enfekte olabilir. Üstelik yaşınız veya sağlık durumunuz ne olursa olsun bazı ciddi solunum problemlerine neden olabilir. Akılda tutulması gereken bir diğer nokta da sağlık çalışanları ve yakın çevrede enfekte insanlarla ilgilenen yakın aile üyeleri gibi koronavirüse daha riskli olan belirli insan grupları olduğudur. Bu nedenle, genç ve sağlıklı kişilerin, toplumun daha savunmasız üyelerini korumak ve hastalığın yayılmasını önlemek için semptomları bildirmesi ve karantina talimatlarını dikkatlice uygulaması gerekmektedir.
Doğru Bilinen Yanlış 3: Enfekte olmak için 10 dakika boyunca enfekte bir kişinin yanında olmalısın!
Grip için tıbbi kılavuzlar, enfekte olmuş bir kişinin (hapşıran ve / veya öksüren) en az 10 dakika içinde 6 fit yakınında olmanız gerektiğini belirtmesine rağmen, daha kısa etkileşimler yoluyla koronavirüs tarafından enfekte olabilirsiniz. Virüsü kontamine yüzeylerden de alabilirsiniz. Bu nedenle ellerinizi mümkün olduğunca sık yıkadığınızdan ve sterilize ettiğinizden emin olun.
Sarımsak, su ve C vitamini sağlığınız için harika olsa da bunları tüketmek sizi iyileştirmez veya koronavirüsten korumaz. Sosyal medyada dolaşan diğer çareler de koronavirüsü tedavi edemez. Yüzeylerdeki virüsü öldürmek için dezenfektanlar kullanabilirsiniz ( Kanıt 3 ). Enfekte hastalardan uzak durun ve kendinizi virüsten korumak için ellerinizi sık sık yıkayarak sterilize edin.
Daha önce de belirtildiği gibi koronavirüs ölüm oranı %3,4’tür ve zaman geçtikçe azalması bekleniyor. Bu virüsün neden olduğu ölüm raporları daha nadirdir. Ancak yaşlılarda ve bağışıklık sistemi zayıflamış kişilerde zatürre ve bronşit gibi ciddi solunum sorunlarına neden olabilir.
Hayır, pnömokok aşısı ve Haemophilus influenza tip B (Hib) aşısı gibi pnömoni aşıları koronavirüs üzerinde işe yaramaz. Bu virüs için aşı çalışmaları halen devam etmektedir.
Hayır, burnunuzu salinle yıkamanın koronavirüs enfeksiyonunu önleyebileceğine dair bilimsel bir kanıt yoktur. Ayrıca burnunuza dokunmadan veya temizlemeden önce daima ellerinizi yıkayın.
Antibiyotikler virüslere değil, yalnızca bakterilere karşı etkilidir. Bununla birlikte, Covid-19 için tedavi edilen kişilere, bakteriyel bir ko-enfeksiyonu varsa antibiyotik verilebilir ( Kanıt 4 ).
Lütfen Facebook ve WhatsApp’ta okuduğunuz her şeye inanmayın. Koronavirüsün kökenleri hakkındaki komplo teorileri çok fazla. Çin dışındaki pek çok insan bunun bir Çin laboratuvarında geliştirilip sızdırılan bir biyolojik silah olduğuna inanırken, Çin sosyal medyasındaki karşı argüman ABD tarafından piyasaya sürülmesidir. Her iki taraftaki bilim adamları teorileri reddetti. Koronavirüsün tam kaynağı hala bilinmemekle birlikte uzmanlar, bunun muhtemelen yarasalardan kaynaklandığına ve insanlara geçmeden önce tıpkı 2003’teki SARS gibi başka bir taşıyıcıya atladığına inanıyor.
Hayır, el kurutma makineleri koronavirüsü öldüremez. Sadece ılık hava üflerler ve herhangi bir tür mikroorganizmayı öldürmek için tasarlanmamıştır. Aslında, mikropları emip, odanın içinde dolaştırdıklarından tam ters etki de yapabilirler ( Kanıt 5 ). Bu nedenle, koronavirüs bulaşmış biri, banyoda öksürür veya hapşırırsa, el kurutma makinesi dışarı attığı mukus ve tükürük damlacıklarını emer ve odaya dağıtır. Bu durum ise virüsü daha da yayabilir. Bu nedenle en iyi eylem yolu, kendinizi bu virüsten korumak için ellerinizi sabun ve suyla yıkamak veya sık sık dezenfektanla temizlemektir ( Kanıt 6 ). Ardından kurutmak için bir kâğıt havlu kullanın.
Bu teknik olarak doğru olsa da cilt tahrişine neden olabileceği için ellerinizde veya vücudunuzun diğer kısımlarında asla UV lambası kullanmamalısınız.
Termal tarayıcılar, koronavirüs enfeksiyonu nedeniyle kişinin ateşi olup olmadığını tespit edebilir ( Kanıt 7 ). Ancak kişinin ateşi henüz çıkmamışsa enfeksiyonu tespit edemezler. Enfekte bir kişinin hastalanması ve ateşlenmesi 2 ile 10 gün kadar sürebilir.
Şu anda, köpek ve kedi gibi hayvanların koronavirüs ile enfekte olabileceğine dair hiçbir bilimsel kanıt yoktur. Her şeye rağmen, önlem olarak evcil hayvanlarınıza dokunduktan sonra ellerinizi sabun ve suyla yıkayın.
Bu koronavirüs salgını ciddi olsa da kendinizi eğitmeniz ve sakin olmanız önemlidir. Panik yapmak sadece sizi değil, çevrenizdeki herkesi de endişelendirecektir. Güvenilir tıbbi kurumlar tarafından konulan önleyici tedbirleri izleyin ve enfeksiyonu önlemek için ellerinizi olabildiğince sık yıkayın.
SIKÇA SORULAN SORULAR
Sağlıklı bir kişide, koronavirüs enfeksiyonunun hafif semptomları sadece birkaç gün sürebilir. Önceden var olan diğer sağlık sorunları olan kişilerin iyileşmesi ise haftalar sürebilir.
CDC ve WHO’ya göre koronavirüsün vücuttaki kuluçka süresi 1 ile 14 gün arasındadır. İnsanlar genellikle semptomları 5. veya 6. günden itibaren göstermeye başlar. Çin’de yapılan bir araştırma, bunun 24 güne kadar sürebileceğini öne sürüyor ( Kanıt 8 ). Koronavirüsün bu kuluçka döneminde, özellikle enfekte kişi semptomlar gösterdiğinde bulaşıcı olduğu söyleniyor. Ancak asemptomatik (enfekte ancak henüz hasta olmayan) bireyler aracılığıyla yayılan vakalar da bildirildi.
Oda sıcaklığında koronavirüs, cansız nesneler ve yüzeyler üzerinde 9 güne kadar bulaşıcı kalabilir. 30 ° C’nin (86 ° F) üzerindeki sıcaklıklarda ömürleri kısalır ( Kanıt 9 ).
Evet, virüs bulaşmış bir nesneye dokunursanız, ardından ellerinizi yıkamadan ağzınıza, burnunuza veya gözlerinize dokunursanız, koronavirüs nesneler aracılığıyla yayılabilir. Ancak, bunun yayılmasının ana yolu olmadığı söyleniyor.
Enfekte bir kişinin öksürüğünden veya hapşırmasından kaynaklanan tükürük ve mukus damlacıkları 1,8 metreye kadar taşınabilir. Ancak uzmanlar, koronavirüsün kızamık gibi havadan (havada dolaşan) bir virüs olduğuna inanmıyor ( Kanıt 10 ).
ABD Gıda ve İlaç Kurumu, koronavirüsün gıda veya gıda ambalajı yoluyla bulaşabileceğine dair bir açıklama yaptı ( Kanıt 11 ). Bununla birlikte, yiyecekleri işleyen ve hazırlayan kişiler, riski en aza indirmek için uygun hijyen uygulamalarına uymalıdır (ellerini yıkamak, yemek üzerine öksürmek / hapşırmaktan kaçınmak, çiğ eti diğer malzemelerden ayırmak, yiyecekleri doğru sıcaklıkta pişirmek).