Astım Ve Gebelik

Astım, ana belirtileri olarak; öksürük, nefes darlığı, hışıltılı solunum ve göğüste baskı ile belirti veren kronik yani uzun süreli tedavi ve korunma gerektiren bir solunum sistemi hastalığıdır. Normal sağlıklı kadınlarda gebelik sırasında gebeliğe bağlı olarak solunum sisteminde bazı değişiklikler gözlenir. Bu değişiklikler gebe olan astımlı kadınlarda da izlenir ve bunlar gebelik sırasında astımın seyrini olumlu veya olumsuz etkileyebilir. Gebelik sırasında kontrol edilemeyen astım hem anne hem de bebek sağlığı için ciddi sonuçlar oluşturabilir. En önemli problem ise gebe astımlı hastaların ilaç yan etkilerinden çekinerek tedavilerini sürdürmemeleri veya yetersiz ilaç kullanmalarıdır. Gebe anne adayları ilaçların yan etkilerinden çekinerek doktorunun önerdiği ilaçları maalesef kullanmamakta ve zaman zaman astım krizi atakları meydana gelebilmekte, hatta bebek de bundan etkilenebilmektedir.

Astımı olan kişiler, hamile kaldıktan sonra astım hastalığı 1/3 hastada gebelik öncesine göre kötüleşir, 1/3 hastada gebelikten önceki haliyle değişmeden seyreder, 1/3 hastada ise gebelik öncesine göre daha iyi seyreder. Ağır ve kontrolsüz astımı olan, ilaçlarını düzensiz kullanan ve uzman doktor kontrolünde bulunmayan astımlı gebelerin hamilelik sırasında astımının kötüleştiği gözlenmektedir.

Gebelik süresince de astım atakları görülebilir. En şiddetli ataklar 24-36. haftalar (6-9 ay) arasında izlenmektedir. Gebeliğin son 4 haftasında ise astıma bağlı şikayetler sıklıkla azalmaktadır. Gebe astımlıların %90’ında doğum sırasında herhangi bir sorun yaşanmaması sevindiricidir. Gebelik sırasında astım ataklarına bağlı annede gelişebilecek oksijen düşüklüğü (hipoksi) anne karnındaki bebek (fetüs) sağlığı için önemli bir risk faktörüdür. Bu nedenle gebelik sırasında astım kontrolü anne ve bebek sağlığı için çok önemlidir. Hem annenin hem de bebeğin zarar görmemesi için gebelik süresince ve doğum sonrasında uzman doktor kontrolünde astım ilaçlarının kullanılması önerilir.

Gebelikte Astım Tedavisi

Astımı kontrol altında olmayan gebelerde gelişebilecek olumsuz sonuçlar düşünüldüğünde astım ilaçlarına bağlı olası yan etkiler göz ardı edilebilir ve gebelik sırasında tedavinin değiştirilmesi önerilmez. Eğer astım tedavisi ihmal edilirse hem annenin hem de bebeğin sağlığı için riskler artar. Solunum yoluyla alınan (inhale) kortikosteroidler (kortizonlu ilaçlar) astım tedavisinde kullanılan temel kontrol edici ilaçlardır. Bu ilaçların gebelikte kullanılmasına bağlı olarak bebekte herhangi bir yan etki gösterilememiştir. Düzenli kullanıldığında gebelerde astım ataklarının sıklığını ve hastane başvuru gereksinimini azalttığı görülmektedir. Gebe astımlıların gerek atak sırasında, gerekse düzenli (idame) astım ilacı kullanma tedavisinde yaklaşım gebe olmayanlardan çok farklı değildir. Hastanın astımı, yeterli ve uygun ilaçlarla kontrol altında tutulmaya çalışılmalıdır. Tavsiye edilen uzman doktor kontrolünde uygun doz ve sürelerde astım ilaçlarının kullanılmasıdır.

(Astım Hastalığı Ve Evlilik adlı makaleme de göz atabilirsiniz.)

Astımın, ilaç dışı tedavi veya astımı önleme çalışmalarından biri de özellikle alerjik astımda alerjenden korunma çalışmalarıdır. Bunun için ise; sigara içmeyiniz, içilen yerde bulunmamaya çalışınız, aşırı parfüm ve kokulardan uzak kalınız. Ev tozu akarı alerjiniz varsa; ya ev temizliğini gebelik süresince siz yapmayınız veya siz yapıyorsanız uygun bir maske kullanarak ev temizliği yapın ve temizlik sonrası odayı havalandırınız. Mümkün ise elektrik süpürgesi olarak ev tozu akarını toplayan, dış ortama salmayan antialerjik olan özel süpürgeleri tercih ediniz (HEPA filtreli olanlar önerilir). Hava filtre edici cihaz (oda havasını astımı tetikleyen etkenlerden temizleyen) kullanmanız önerilir. Bunlar ev içi ortamı yani havayı temizlediği (ev tozundan, polenlerden, hamam böceğinden, ev içindeki gereksiz kokulardan vs.)  için kullanılması önerilir. Polen alerjiniz varsa polen mevsiminde özellikle rüzgarlı havalarda dış ortamda fazla dolaşmayınız ve dış ortamdan kapalı ortama girdiğinizde mümkünse yüzünüzü ve burnunuzu su ile temizleyiniz. Böylece alerjik astımdaki alerjenlerden korunmuş olacak ve astımınız daha az etkilenecektir. Gebe astımlı ve ilaç kullanmaktan aşırı çekinen hastalara ve tüm alerjik astım hastalarına önemle duyurulur.

Prof.Dr. Sami Öztürk

Allerji ve İmmünoloji,

Göğüs Hastalıkları Uzmanı

 

Bu gönderiyi değerlendir
Yorum yapın