Bu makalemizde karpuzun 25 faydasını ve karpuzun kaç kalori olduğunu detaylı bir şekilde anlattık.
Yazları sevgiyle yediğimiz bu sulu meyve, besinlerle doludur. Potasyum ve A, C ve B vitaminleri bakımından son derece zengindir. Ancak karpuz meyvesini olmazsa olmaz yapan şey, meyveye koyu kırmızı rengini veren antioksidan likopendir. Çok sayıda yapılan çalışma, likopenin faydalı etkilerini desteklemiştir. Antioksidanın, felç riskini azalttığı ve ayrıca kan basıncı seviyelerini düşürdüğü bilinmektedir.
Diğer meyveler kadar lif içermeyebilir ancak karpuzun kalori içeriği ve yağ içeriği düşüktür, bol miktarda sıvı içerir.
Karpuzun Besin Değerleri
Kalori: Karpuzun kalorisi oldukça düşüktür. Tek bir porsiyon karpuz yaklaşık 46 kalori içerir.
- Vitaminler: Meyve, vitaminlerle doludur. Karpuzdaki başlıca vitaminlerden ikisi A ve C vitaminleridir. Karpuzdaki A vitamini, karotenoid formunda bulunur. Karpuz aynı zamanda iyi bir C vitamini kaynağıdır.
- Potasyum: Bir dilim doğranmış karpuz, potasyum için önerilen günlük değerin yaklaşık %4’ünü içerir.
- Lif: Yaklaşık 175-200 kalori taze karpuz size 3-4 gram diyet lifi verir, bu da çözünür ve çözünmez liflerin güzel bir karışımıdır.
- Karbonhidratlar: Tek bir porsiyon karpuz, diyet lifi, nişasta ve şekerin bir kombinasyonu olan yaklaşık 11.6 gram karbonhidrat içerir.
- Yağ içeriği: Meyvenin yağ içeriği çok azdır. Tek bir porsiyonda yaklaşık 0,2 gram toplam yağ bulunur.
- Likopen: Karpuzdaki faydalarının çoğundan sorumlu olan en önemli besin maddelerinden biridir.
Karpuzun 21 Etkili Faydası
1. Kalbinizi Sağlıklı Tutar
Araştırmaya göre her gün bir dilim karpuz tüketmek, kötü kolesterol birikimini durdurarak kalp hastalığını önleyebilir. Düzenli olarak karpuz tüketimi, kan damarlarında daha az yağ birikimi ile ilişkilendirilmiştir. Karpuzun bu kalp ile ilgili sağlıklı özellikleri, meyvede bulunan bir kimyasal olan sitrüline bağlanabilir.
2. İltihaplanma Tedavisine Yardımcı Olur
Karpuzlarda bulunan diğer bir birincil bileşik, büyük faydaları olan likopendir. Bir Amerikan çalışmasında likopenin antiinflamatuar özellikler sergilediği bulunmuştur. Farklı karotenoidler arasında likopen en iyisi olarak kabul edilir.
3. Sıvı İhtiyacını Karşılar
Karpuzun yüzde kaçının su olduğunu merak mı ediyorsunuz? Meyvenin adından da anlaşılacağı gibi karpuzun %90’ı sudur, bu da karpuzu en iyi hidrasyon kaynaklarından biri yapar. İdrar söktürücü olması açısından alkol veya kafeinden çok daha iyidir. Doğal bir kaynak olduğu için böbrekleri zorlamadan idrara çıkmayı artırır.
4. Kanserle Mücadeleye Yardımcı Olur
Bir araştırmaya göre karpuzdaki likopenin, kanserli hücre kapsamını azalttığı bulunmuştur. Likopen, karpuzları karakteristik kırmızı rengine dönüştüren pigmenttir ve güçlü bir antioksidan olduğu için bazı kanserlerin başlamasını engeller.
İki dilim karpuz, serbest radikallerle savaşan ve çeşitli kanser türlerine karşı koruyan yaklaşık 20 miligram likopen içerir. Bir Chicago çalışmasına göre likopen, özellikle prostat kanseri hücrelerinde kemopreventif özellikler sergiler. Likopenin, aksi takdirde rahim kanserine yol açabilecek HPV (insan papilloma virüsü) enfeksiyonunun tedavisinde de yararlı olduğu bulunmuştur.
5. Kas Ağrısını Giderir
Ağrılı kaslarınız, egzersiz yaptıktan sonra sizi rahatsız ederse, karpuz bu durumun anahtarı tutabilir. Meyve, ağır bir egzersizden sonra ağrılı kasları yatıştırmaya yardımcı olan elektrolitler ve amino asit sitrülin ile doludur. Bir İran araştırmasına göre karpuzdaki sitrülin kas yorgunluğunu azaltmaya yardımcı olabilir.
6. Sindirime Yardımcı Olur
Karpuz, gördüğümüz gibi, çok miktarda su içerir ve bu nedenle sindirime yardımcı olur. Aynı zamanda lif içerir, böylece sindirimi destekler ve kabızlığı önler.
7. Hamileler İçin Rahatlatıcıdır
Karpuz, hamilelikte sık görülen bir durum olan mide ekşimesini hafifletir. Ayrıca sabah bulantısını hafifletmeye yardımcı olur. Meyvede bulunan mineraller, üçüncü üç aylık dönemdeki kas kramplarını önlemeye yardımcı olabilir.
8. Makula Dejenerasyonunu Önleyebilir
Karpuz, maküler dejeneratif hastalık riskini azalttığı bulunan mükemmel bir likopen kaynağıdır. Mayo Clinic’e göre likopen, maküler dejenerasyon gibi göz bozuklukları için potansiyel bir tedavi olarak önerilmiştir (bu konuda daha ileri çalışmalara ihtiyaç duyulmasına rağmen).
Antioksidanlar, serbest radikallere karşı koruma sağladıkları için göz sağlığı için gereklidir. Serbest radikallerin etkisi korkutucu olabilir. Bunlar göz merceğinin bozulmasına ve hatta körlüğe bile neden olabilirler. Güçlü bir antioksidan olan likopen bunu engeller.
9. Astımı Önler
Anahtar antioksidanlardan biri olan likopen, vücudun soğuk algınlığı ve gribe tepkisine yardımcı olur. Ve daha ilginç olanı, bu antioksidanın çocuklarda astım alevlenmelerini azalttığının bulunmasıdır.
Karpuz ayrıca, astımı olan kişilerin panik içinde her nefesini almak zorunda kalmadan düzgün nefes almasını sağlar. 17 astımlı yetişkin üzerinde yapılan bir araştırma, likopenin hastalık üzerinde terapötik bir etkiye sahip olabileceğini göstermiştir. Bir rapora göre, yeterli likopen ve A vitamini alımı astımlı hastalar için faydalı olabilir.
10. Kan Basıncını Kontrol Eder
Karpuz, en zengin doğal sitrülin kaynağıdır. Florida Eyalet Üniversitesi tarafından yayınlanan bir araştırmaya göre sitrülin, sağlıklı kan basıncını korumak için gerekli bir amino asit olan arginin ile yakından ilgilidir. Konsantre karpuz suyu tüketen gönüllülerin bulunduğu bir başka çalışmada, içlerinde sitrülinden dönüştürülmüş olması muhtemel olan arginin seviyelerinin arttığını buldu.
Karpuz ayrıca, yüksek tansiyonu düşürdüğü bilinen besin maddesi olan iyi bir potasyum kaynağıdır. Potasyum, fiziksel egzersiz sırasında kan basıncını düzenleyen bir elektrolittir.
11. Cilt ve Saç Sağlığını İyileştirir
Karpuz, kolajen sentezi için gerekli olan besin maddesi olan iyi bir C vitamini kaynağıdır. Kolajen, cildinizi esnek tutar ve saçınızı güçlendirir.
Bir Alman araştırmasına göre likopen ve beta-karoten cildi güneş yanığına karşı koruyabilir. Beta-karotenin ayrıca sedef hastalığı ve vitiligo gibi belirli cilt durumlarını önlediği bilinmektedir.
Karpuzdaki A vitamini, cilt sağlığına katkıda bulunan bir başka önemli besindir. Cildi onarır ve yeni cilt hücreleri oluşturur. Besin olmadan cildiniz donuk ve pul pul görünür.
12. Kemik Sağlığını İyileştirir
İsviçre’de yapılan bir araştırma, likopen desteğinin osteoporozu ve kemik kırıklarını önleyebileceğini öne sürüyor. Karpuzdaki A vitamini kemik büyümesi ile ilişkilendirilmiştir.
13. Kilo Vermeye Yardımcı Olur
Karpuzun, sağlığa en iyi faydalarından biri de sağlıklı kilo vermeye yardımcı olmasıdır. Evet, yüksek su içeriği göz önüne alındığında karpuz, sizi gerçekten de zayıflatabilir. Suyun ayrıca, metabolizmayı hızlandırdığı ve sonunda kilo kaybına katkıda bulunabilecek toksinleri ve yağları attığı bulunmuştur.
14. Böbrek Desteği Sunar
Karpuz, iyi potasyum kaynağı olsa da diğer yiyeceklerin çoğuna kıyasla bu oran daha düşüktür. Bu nedenle, düşük potasyumlu meyve seçeneklerine bağlı kalması gereken kronik böbrek hastalığından muzdarip insanlar için iyi olabilir.
Bununla birlikte, kronik böbrek hastalığından muzdarip bazı kişilerde, böbrekler kandaki fazla potasyumu alamayabilir. Bu, kandaki potasyum seviyelerini yükseltebilir ve komplikasyonlara yol açabilir.
15. Bağışıklığı Güçlendirir
C vitamini açısından zengin olan karpuz, vücudun bağışıklık sistemini güçlendirir. Meyve ayrıca, bağışıklık sisteminin antikor üretmesine yardımcı olan B6 vitamini içerir. Bu vitamin, kırmızı kan hücrelerinin oluşumuna yardımcı olur. Meyvenin bağışıklık sistemini düzenleyen ve onu enfeksiyonlardan koruyan A vitamini vardır.
16. Diyabet Tedavisine Yardımcı Olur
Karpuz ve diyabet arasındaki bağlantı nedir? Karpuz, yüksek bir glisemik indekse sahip olmasına rağmen, daha düşük bir glisemik yüke (belirli bir yiyeceğin bir bireyin kan şekerini yükselteceği değer) sahiptir ve bu nedenle şeker hastaları için uygundur.
Ancak, bu konuda doktorunuzun tavsiyesine uyun.
17. Cinsel Sağlığı Teşvik Edebilir
Karpuzdaki amino asit sitrülin kan damarlarını gevşetir, genişletir ve erektil disfonksiyonun tedavisine yardımcı olabilir. Sitrülin, kan damarı genişlemesine yardımcı olan nitrik oksit için bir öncü olan arginin’e dönüştürülür. Bir İtalyan çalışmasına göre oral sitrülin desteğinin hafif erektil disfonksiyondan muzdarip erkeklerde ereksiyonu iyileştirdiği bulunmuştur.
Karpuz aynı zamanda doğal bir viagra görevi de görebilir. Karpuzdaki bileşenler, özellikle bitkisel besinler insan vücudu ile reaksiyona girerek bu tür reaksiyonları tetikler.
18. Hücre Hasarını Önleyebilir
Likopen açısından zengin olan karpuz, hücreleri kalp hastalığına bağlı hasarlardan korur. Likopen, serbest radikallerle savaşır ve hücre hasarını önler.
19. Hipertermiyi Önler
Yüksek su içeriği göz önüne alındığında karpuzun hipertermiyi önlediği bilinmektedir. Çin tıbbında da büyük önemi vardır. Karpuz, sinirlilik ve susuzluğu gideren az sayıdaki meyveden biridir. Kabuğun en dış tabakasının kullanıldığı ısı yorgunluğunu da giderir.
20. Sağlıklı Diş Etlerini Teşvik Eder
Karpuzdaki C vitamini kılcal damarları ve diş etlerini sağlıklı tutar. C vitamini eksikliği, diş eti kanamasına ve diş eti iltihabına neden olabilir. Karpuz ise bu koşulları önleyebilir. Karpuzdaki C vitamini, ağızdaki bakterileri de öldürebilir.
21. Enerji Seviyesini Artırır
Karpuz, vücudunuzdaki enerji üretiminden sorumlu olan iyi bir B vitamini kaynağıdır. Meyvenin kalorisi düşük ve enerjisi yüksektir. Günün daha iyi bir bölümünde aktif kalmanıza yardımcı olabilir.
Karpuzun Yan Etkileri
Aşırı karpuz tüketiminin (çok nadir görülen ve birisinin aşırı miktarda karpuz yemesini gerektiren) bazı yan etkileri şunlardır:
- Bağırsak rahatsızlıkları: Gördüğümüz gibi karpuzun faydalarının çoğu likopen ile ilişkilendirilebilir. Ve aynı bileşik, meyve fazla tüketilirse de yan etkilere neden olabilir. Likopen doz aşımı, mide bulantısı, kusma, hazımsızlık ve ishale neden olabilir.
- Hiperkalemi: Aşırı karpuz tüketimi, potasyum seviyelerinin normalin üzerinde olduğu tıbbi bir durum olan hiperkalemiye neden olabilir. Bu, düzensiz kalp atışları ve zayıf nabız gibi kardiyovasküler sorunlara yol açabilir.
- Alerjik Reaksiyonlar: Bazı kişiler karpuzlara alerjik reaksiyonlar geliştirebilir. Bunlar, hafif ile şiddetli cilt döküntüleri ve yüzde şişmeyi içerebilir.
Karpuzda Şeker Var Mı?
Evet. Tek bir porsiyon karpuz, büyük bir kısmı şekerden gelen 46 kalori içerir. Bu, şeker hastaları arasında spekülasyona neden olabilir, ancak araştırmalar karpuzun anti-diyabetik özelliklerini göstermiştir. Ancak en iyisi bir doktora danışmaktır.
Karpuz Yemek İçin En Uygun Zaman Nedir?
İstediğin zaman karpuz tüketebilirsiniz. Sabah aç karnına veya kahvaltı sırasında yiyebilirsiniz. Hatta öğle yemeğinizle birlikte veya akşamları atıştırmalık olarak da yiyebilirsiniz. Ancak şeker hastalığınız varsa, karpuzla birlikte tükettiğiniz diğer karbonhidratları da hesaba kattığınızdan emin olun.
Çok Fazla Karpuz Yemek Zararlı Mı?
Fazla karpuz tüketimi hiperkalemi, hazımsızlık ve kızarıklık gibi yan etkilere neden olabilir.
Kaynaklar:
http://www.dailymail.co.uk/health/article-2212712/High-cholesterol-daily-slice-watermelon-help.html
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3504646/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23615650
http://news.sxu.edu/2014/07/shannon-center-weekly-nutrition-tip-watermelon-magic-fruit/