Bu makalemizde pms nedir, pms dönemi ve pms belirtileri gibi önemli konulara değineceğiz. Pms, adet öncesi sendrom olarak bilinir. Menstruasyon yapan kadınların %85’inden fazlası adet öncesi sendrom yaşıyor. Çoğu kadın, pms dönemi sırasında oluşan sorunlar için ağrı kesicilere başvurma eğilimindedir. Bununla birlikte, bu durum için doğal tedaviler de vardır. Pms nedir sorusu bir kadının adet döngüsünün başlangıcı ile ilişkili bir durum olarak cevaplandırılabilir. Bir kadının fiziksel sağlığı, duyguları ve hatta davranışı, adet döngüsünün belirli günlerinde, yani dönemlerinin başlamasından hemen önce etkilenebilir. Bu değişiklikler topluca adet öncesi sendromu veya pms dönemi olarak adlandırılır.
Pms dönemi semptomları genellikle menstruasyondan 5 ile 11 gün önce ortaya çıkar ve menstruasyon başladığında tipik olarak azalır. Adet gören kadınların %3 ile 8’ini etkilediği bilinen premenstrüel sendromun daha şiddetli ve sakatlayıcı olan formuna ise premenstrüel disforik bozukluk denir. Premenstrüel sendromun kesin nedeni henüz belirlenmemiş olsa da birçok araştırmacı, adet döngüsünün başlangıcındaki serotonin seviyelerinin yanı sıra cinsel hormonlardaki değişikliklerle ilişkili olduğu görüşündedir. Şimdi pms nedenleri ve risk faktörlerine bakalım.
Adet Öncesi Sendrom Nedenleri ve Risk Faktörleri
Dönemlerin başlamasından hemen önce kadın cinsel hormonları, östrojen ve progesteron seviyeleri vücutta artar. Bu hormonlarda bir artış ruh hali değişimlerine, sinirlilik ve anksiyete belirtilerine neden olabilir. Serotonin, beyninizde ve bağırsağınızda bulunan, ruh halinizi, duygularınızı ve düşüncelerinizi etkileyebilecek başka bir kimyasaldır (nörotransmitter). Bu kimyasalın seviyelerinde bir azalma da ruh hali değişikliklerine bağlanır. Premenstrüel sendromun, bu cinsel hormonları ve kimyasallarının seviyelerindeki değişikliklerden kaynaklandığına inanılmaktadır. Premenstrüel sendrom gelişme riskinizi artırabilecek diğer faktörler ise şunlardır;
- Ailede adet öncesi sendrom öyküsü olması,
- Ailede depresyon öyküsü olması,
- Madde bağımlılığı,
- Duygusal ve fiziksel istismar veya travma (aile içi şiddet gibi),
- Premenstrüel sendrom ayrıca aşağıdaki gibi diğer durumlarla da ilişkilidir:
- Dismenore
- Şizofreni
- Anksiyete bozukluğu
- Majör depresif bozukluk
Ancak pms varsa, bu koşulları da geliştireceğiniz anlamına gelmez. Bu koşullara sahip kadınların PMS’den daha fazla muzdarip olmaları daha olasıdır, çünkü zaten kendilerini dengesiz hissediyorlar.
Adet öncesi sendrom ile ilişkili semptomlar hafif ile orta şiddette olabilir. Ayrıca, semptomların şiddeti kişiden kişiye değişir. Premenstrüel sendrom nedeniyle ortaya çıkan en yaygın semptomlardan bazıları aşağıda listelenmiştir.
Pms Belirtileri Nelerdir?
Pms belirtileri şunlardır;
Fiziksel Belirtiler:
- Göğüslerde ağrı
- Karın ağrısı ve şişkinlik
- Sivilce
- Kas ile eklem ağrısı
- Baş ağrısı
- Yorgunluk ve halsizlik
- Sıvı kazanımı ile beraber kilo alımı
- Kabızlık veya ishal
- Alkole karşı toleranssızlık.
Duygusal ve Davranışsal Belirtiler:
- Özellikle de tatlı isteği
- Kaygı ve depresyon
- Ağlama krizleri
- Sinirlilik veya öfkeye yol açan ruh hali değişimleri
- İştahtaki değişiklikler
- Sosyal olarak geri çekilme
- Kişinin libidosundaki değişiklikler
- Konsantrasyonda azalma
- Uykusuzluk veya uykuya dalmada sorun.
Doğal Yollarla Pms Tedavisi
Doğal yollarla pms tedavisi için en etkili yöntemler şunlardır;
Karayılan Otu
Karayılan otu, analjezik özelliklerinden dolayı adet öncesi sendromu ile ilişkili ağrıyı ve krampları azaltmak için bir ağrı engelleyici ajan olarak kullanımı ile popülerdir. Ayrıca vücuttaki östrojeni dengelemeye yardımcı olabilecek bir fitoöstrojendir. 1 bardak suya bir çay kaşığı karayılan otu kökü ekleyin. Bir tencerede kaynatın. Yaklaşık 5 dakika pişirin ve süzün. Lezzetini arttırmak için çaya biraz bal ekleyebilirsiniz.
Ginkgo Biloba
Ginkgo biloba, adet öncesi sendrom için başka bir mükemmel çözümdür. Alternatif ve Tamamlayıcı Tıp Dergisi’nde yayınlanan bir makaleye göre ginkgo biloba’nın adet öncesi sendromla ilişkili genel fiziksel ve psikolojik semptomların şiddetini azalttığı bulunmuştur. Bir bardak sıcak suya, bir çorba kaşığı ginkgo biloba kurutulmuş yaprakları ekleyin. 5 ile 10 dakika demleyin ve süzün. Sıcak çayı tüketin.
Vitaminler
B6, D ve E vitaminleri, adet öncesi sendromun semptomlarını hafifletmeye yardımcı olur. Bu vitaminlerin anksiyete, meme hassasiyeti vb. gibi genel pms belirtilerinin tedavisinde etkili olduğu kanıtlanmıştır. Bu nedenle, balık, kümes hayvanları, yumurta, soya ürünleri, mantar, süt ürünleri, fındık ve yeşil yapraklı sebzeler gibi yiyecekleri tüketerek bu vitaminlerin daha fazlasını diyetinize dahil etmeniz önemlidir. Bu vitaminlerden herhangi biri için ek takviyeler alabilirsiniz, ancak sadece doktorunuza danıştıktan sonra kullanmanız daha iyi olacaktır. B6 vitamini doğal bir diüretiktir ve pms döneminden bir hafta önce biriken sıvı tutulmasını azaltmaya yardımcı olur. E vitamini ise adet öncesi göğüs ağrısı için özellikle yararlı olabilir.
Mineraller
Magnezyum, pms döneminin birçok yönünü tedavi eder. Bir çalışmada 192 kadına pms için günde 400 mg magnezyum verildi. Çalışma, kadınların %95’inde daha az meme ağrısı yaşadığını ve daha az kilo aldığını, %89’unda daha az sinir gerginliği olduğunu ve %43’ünün daha az baş ağrısı olduğunu buldu.
Pms İçin Bitkisel Yağlar
Lavanta Yağı: Lavanta yağı, şüphesiz adet öncesi sendromu tedavi etmek için en iyi bitkisel yağdır. Lavanta yağının analjezik ve antienflamatuar özellikleri, ağrı ve krampları hafifletmeye yardımcı olurken, diğer eylemleri anksiyete ve depresyon semptomlarını hafifletir. 1 çay kaşığı hindistan cevizi veya başka bir taşıyıcı yağa 6 damla lavanta yağı ekleyin. İyice karıştırın, alt karnınıza ve boynunuzun arkasına uygulayın. Birkaç dakika hafifçe masaj yapın ve açık bırakın. Bunu günde 1 ile 2 defa yapın.
Ylang Ylang Yağı: Ylang ylang yağı, gevşemeyi tetikleyen ve uykuyu destekleyen yatıştırıcı özelliklere sahiptir. Yağ ayrıca adet öncesi sendromla ortaya çıkan ağrı semptomlarını azaltan antienflamatuar özelliklere sahiptir. Herhangi bir taşıyıcı yağa, 6 damla ylang ylang yağı ekleyin. İyice karıştırın, alt karnınıza, kulaklarınızın arkasına ve alnınıza uygulayın. Birkaç dakika hafifçe masaj yapın ve bırakın. Bunu günde 2 ile 3 kez yapabilirsiniz.
Hayıt Tohumu
Bu önemli tohum, iffet ağacından (Vitex agnus castus) gelen bir tohumdur. Çoğu kadın Pms semptomlarını yatıştırmak için bu bitkiden yapılan çaya güvenir. Karayılan otunun aksine, hayıt tohumu, östrojen değil progesteronu arttırır. Bu nedenle, pms semptomlarınıza bağlı olarak, birini veya diğerini kullanabilirsiniz. 2 bardak sıcak suya yarım çorba kaşığı ezilmiş hayıt tohumu ekleyin. 10 dakika demleyin ve süzün. İsteğe göre sıcak veya soğuk olarak için.
Zencefil
Zencefil, bulantı, kusma ve hareket hastalığı gibi semptomların tedavisinde yardımcı olduğunu kanıtlamıştır. Bunun arkasındaki etiyoloji açık olmasa da zencefil, aynı zamanda adet öncesi sendromla ortaya çıkan fiziksel ve davranışsal semptomları azaltmaya yardımcı olur. Zencefili bir bardak sıcak suya ekleyin. 10 dakika demleyip süzün ve için.
Yeşil Çay
Yeşil çay, sizi gün boyunca nemlendirmekle kalmaz, aynı zamanda diüretik etkileri nedeniyle suyun tutulmasını da önler. Anksiyolitik ve antienflamatuar etkileri kas kramplarını, ağrıyı, sivilce salgınlarını ve pms ile ilişkili anksiyeteyi azaltmaya yardımcı olabilir. 1 fincan sıcak suya yarım çay kaşığı yeşil çay ekleyin. 5 ile 10 dakika demleyip süzün ve için.
Turşu Suyu
Premenstrüel sendromun sıvı tutma semptomları yaşarken tuzlu yiyeceklerden kaçınmaya çalışsanız da, turşu suyu bir istisnadır. Turşu suyunun yüksek elektrolit içeriğinin, dönemlerinizden önce veya dönemlerde sıklıkla ortaya çıkan kas kramplarını hafifletmek için harika olduğuna inanılmaktadır. Pms ile karşılaştığınızda az miktarda turşu suyu içmeye devam edin.
Kombucha
Kombucha, B vitaminleri, spesifik olan zararsız bakteri ve maya suşlarıyla yapılan fermente bir çaydır. Probiyotik yapısı ve B vitaminlerini sentezleme yeteneği, adet öncesi sendromun semptomlarının tedavisinde yardımcı olur. Daha önce de belirttiğimiz gibi B6 vitamini, adet öncesi sendrom semptomlarının şiddetini azaltmaya yardımcı olan birçok besleyiciden biridir.
Omega-3
Premenstrüel sendrom, etkilenen kadınlarda omega-3 yağ asitleri takviyesi ile de tedavi edilebilir. Journal of Psychosomatic Obstetrics & Jinekoloji dergisinde yayınlanan bir çalışmada, omega-3’ün Pms semptomlarını azalttığı ve etkilenen bireyin yaşam kalitesini arttırdığı gösterilmiştir.
Ahududu Yaprağı Çayı
Ahududu yaprağı çayı, hepsi de kramp gibi adet öncesi sendromun semptomlarını hafifletmeye yardımcı olan magnezyum ve kalsiyum gibi bazı flavonoidler, tanenler ve besinlerin zengin bir kaynağıdır. Ayrıca bulantı, kusma ve ishal semptomlarını önleyen hormonların dengelenmesine yardımcı olur.
Karabiber
Karabiber, antienflamatuar ve analjezik özelliklere sahip piperin adı verilen aktif bir fenolik bileşik içerir. Bu özellikler adet öncesi sendrom ile ilişkili ağrı ve iltihabı hafifletmeye yardımcı olur.
Susam
Susam tohumları, adet öncesi sendromla sıklıkla ortaya çıkan iltihap ve kas spazmlarını azaltmak için mükemmeldir. Bu, güçlü anti-enflamatuar aktivitelerinden kaynaklanmaktadır
Tüm bu doğal ilaçlar, Pms semptomlarını hafifletmede oldukça etkilidir. Ayrıca, durumla daha iyi başa çıkmanıza yardımcı olmak için semptomlarınızı hafifletebilecek veya kötüleştirebilecek gıdaların farkında olmalısınız.
Adet Öncesi Sendromu İçin En İyi Diyet
Ne yemeli:
- Fasulye, baklagiller, hindi, tavuk ve somon gibi B vitamini yönünden zengin besinler.
- Antienflamatuar gıdalar veya yağlı balık, fındık, tohum ve fasulye gibi omega-3 yağ asitleri bakımından zengin gıdalar.
- Süt, ayçiçeği tohumu, lahana, ıspanak ve soya fasulyesi gibi kalsiyumdan zengin besinler.
- % 100 kakao, fındık, tohum, lahana, ıspanak gibi magnezyum açısından zengin besinler.
- Salatalık, soğan, karpuz, salatalık ve domates gibi su içeriği yüksek diüretik gıdalar.
Ne Yememeli
- Hızlı sodyum ve konserve gıdalar gibi yüksek sodyum gıdaları, vücuttaki su tutma oranını arttırır.
- Hamur işleri, çikolatalar ve yapay tatlandırıcılar gibi şekerli yiyecekler.
- Kızarmış gıdalar
- Alkol
- Kafein
Premenstrüel sendrom vakalarının çoğu, burada belirtilen ilaçları ve diyet ipuçlarını takip ederek iyileşme gösterecektir. Bununla birlikte, adet öncesi disforik bozukluk gibi daha ciddi vakalar için doktorunuz, tıbbi tedavilerden faydalanmanızı isteyebilir. Bu tedaviler biyosiderik progesteronu içerebilir.
Pms Nasıl Önlenir?
- Düzenli egzersiz yapın.
- Yeterli uyku alın.
- Stres ve kaygıyı hafifletmek için yoga yapmayı deneyin.
- Derin nefes alma ve meditasyon egzersizlerine kendinizi bırakın.
- Sigarayı bırakın.
- Stresinizi yönetin.
Adet öncesi sendromu bir kadının hayatını hayal edebileceğinden daha fazla etkileyebilir. Bu nedenle, biraz ekstra özen ve anlayış, işleri kendisi ve etrafındaki kişiler için çok daha iyi hale getirecektir. Bununla birlikte Pms semptomları zamanla devam ederse veya kötüleşirse, tıbbi yardımdan faydalanmak en iyisidir.