ROMATOİD ARTRİT
ROMATOİD ARTRİT
Artrit , eklem iltihabı demektir. Romatoid artritte öncelikle küçük eklemler tutulmaya başlar. Bunlar el eklemleri, el bileği ve ayak eklemleri ve dirsekler gibi eklemlerdir. 6 haftadan uzun süreli seyir gösteren ve tuttuğu eklemde hasara neden olan bir çok organ ve sistemi de tutabilen otoimmün bir iltihabi eklem hastalığıdır. Tuttuğu ekleme hasar vererek sakatlığa neden olur. Romatoid artrit, yaygın bir hastalıktır.Her 100 kişiden 1 inde, hayatının bir evresinde görülür. Her yaşta gelişebilir, ama çoğunlukla 40-60 yaşlarında başlar. Kadınlarda erkeklerden 3 kat daha fazla görülür.
ROMATOİD ARTRİT NEDEN OLUŞUR?
Nedeni bilinmemektedir. Genetik yatkınlığın önemli olmasıyla birlikte bu her hastada geçerli değildir. Yani genetik yatkınlığı olan her bireyde Romatoid Artrit gelişmediği gibi genetik yatkınlığı olmadığı halde hastalık ortaya çıkabilir. Genetik yatkınlık sadece bu kişilerde görülme şansının daha fazla olabileceğini ifade eder. Bugün için bilmediğimiz çevresel ve fiziksel bazı faktörler de hastalığın ortaya çıkmasında muhtemelen rol oynamaktadır veya tetikleyici olmaktadır. Nedeni konusunda günümüzde söylenebilecek şey özetle şöyle ifade edilebilir; Romatoid Artrit, genetik yatkınlığı olan bireylerde bilinmeyen bir takım çevresel ve fiziksel başka faktörlerin de devreye girmesiyle ortaya çıkabilen bir rahatsızlıktır. Bazen hastalığı tetikleyen faktör büyük bir üzüntü, stres, mikrobik faktörler ve başka nedenler olabilmekte ve bazen ise hiçbir tetikleyici unsur bulunamamaktadır. Bulaşıcı bir hastalık değildir.
EGZERSİZ VE AKTİVİTE
Eskiden bu zamana eklem iltihabı (artrit) olan hastaların eklemlerini korumak için dinlenmeleri gerektiği düşünülmüştür.Bu duruma uygun şekilde Doktorlar ve Fizyoterapistler zarar vermeden egzersizlerle sağlığınızı ve formunuzu geliştirebileceğinizi bilirler. Düzenli fiziksel aktivite yorgunluğu azaltır, kasları ve kemikleri güçlendirir, esnekliği ve dayanıklılığı artırır. Fizyoterapistinizle çalışarak en iyi egzersiz, aktivite ve dinlenme programınızı belirleyebilirsiniz. Romatoid Artrit hastalığınız varsa eklemlerinizi esnek, kaslarınızı güçlü tutmak, kalp ve akciğerlerinizi sağlıklı tutmak için egzersizler önemlidir. Dinlenme yatakta uzanma gibi genel olabilir veya splint (atel) kullanmaya yönelik olabilir.
Hastalığınıza bağlı olarak değişik oranlarda egzersize, aktivite ve dinlenmeye ihtiyaç duyarsınız. Fiziksel sağlığı elde etmek için egzersizlerinizi ve istirahatlerinizi nasıl ayarlayacağınızı öğrenmeniz önemlidir. Eklem ağrılı, şiş ve sıcak olduğunda dinlenme eklem iltihabının azalmasına yardım edecektir ve genel -eklem hareketlerini açıcı- ROM egzersizleri eklem hareketlerinin yapılmasını kolaylaştıracaktır. Doktorunuz ve Fizyoterapistiniz hangi tür dinlenmeye ne kadar ihtiyacınız olduğunu belirlemede rehberlik edecektir. Buna rağmen geçici olarak aktivite düzeyinizi düşürmeniz tüm egzersizleri durdurmanız anlamına gelmez. ROM egzersizleri yaparak eklem hareketliliği üzerinde çalışmalı ve izometrik egzersizlerle kas kuvvetini arttırmalısınız.
İzometrik egzersizler eklemlerinize hareket yaptırmadığından dolayı eklem iltihabı mevcutken bile rahatlıkla uygulanabilir. Alevlenme dönemlerinde-akut- suda egzersizlere devam edebilirsiniz Çünkü suyun kaldırma kuvveti eklemlerinizi korumaya yardım eder ve hareketleri daha kolay yapmanızı sağlar. Ağrılarınız kontrol altına alındığında aerobik egzersizleri de içeren büyük bir egzersiz programına dereceli olarak yeniden başlamalısınız. Kardiyovasküler -kalbi çalıştıran- egzersizler tüm sağlığınız, kilo kontrolü, kas güçlülüğü ve enerji düzeyiniz için önemlidir. Düşük etkili kondüsyon programları (yürüyüş veya sabit bisiklet sürme gibi) genellikle iyi seçeneklerdir. Size uygun bir program için doktorunuzdan veya fizyoterapistinizden görüş almalısınız.
